środa, 30 listopada 2011

Filharmonicy vs. Dyrektor, Episode XX: Opole

Konflikty w zespołach orkiestrowych są jednym z istotniejszych zagadnień w zarządzaniu instytucją kultury tego typu. W zdecydowanej większości przypadków linia frontu przebiega pomiędzy dyrektorem (administracją), a muzykami, rzadziej są to problemy wewnętrzne tych 2 grup. Pieniądze… oczywiście tak, ale równie często muzykom chodzi również o minimum szacunku. Głośnych spraw tego typu w ostatnim czasie mieliśmy w Polsce co najmniej kilka m.in. w Filharmonii Podlaskiej, Capelli Cracoviensis czy Filharmonii Częstochowskiej. Obecnie na pierwszy plan wysuwa się zaostrzający się konflikt w Filharmonii Opolskiej.  Jeszcze na początku b.r. można było czytać dumne relacje z amerykańskiego tournee tego zespołu, dziś filharmonicy opolscy strajkowali pod urzędem marszałkowskim domagając się zwolnienia pełniącego funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Bogusława Dawidowa.

Faktem są cięcia budżetowe spowodowały falę zwolnień w instytucji. Przedstawiciele związków zawodowych FO twierdzą, że pomimo rozbudowanej administracji (44 osób przy 81 osobowej orkiestrze) oraz istotnej różnicy w wynagrodzeniach (średnia pensja pracownika administracji FO wynosi  3,600 złotych, muzyka 2,800 złotych) zwolnienia dotyczą głównie muzyków. Złą sytuację finansową ich zdaniem spotęgował nieprzemyślany wyjazd do USA, w efekcie którego filharmonia musiała wziąć pożyczkę na bieżącą działalność. Zdaniem muzyków w sferze promocji wyjazd ten nic nie dał ani orkiestrze, ani regionowi. Część honorariów do tej pory nie została filharmonikom opolskim wypłacona. Faktem jest, że wspomniana pożyczka w wysokości prawie 2 mln PLN została wzięta pod zastaw siedziby FO.  Dodatkowym problem okazuje się będąca w trakcie rozbudowa gmachu filharmonii, którą umożliwiło skorzystanie z funduszy unijnych. Umowa zakłada zatrudnienie dodatkowych 18 osób do września 2012 oraz zwiększenie liczby koncertów do 9-10 tygodniowo. Muzycy mają również zastrzeżenia do prognozowanej w umowie frekwencji na koncertach.  

W związku ze sporem zbiorowym pomiędzy muzykami FO, a ich pracodawcą wicemarszałek odpowiedzialna za kulturę Barbara Kamińska zapowiedziała dziś audyt zewnętrzny w Filharmonii Opolskiej.

Jako ciekawostkę zamieszczam link do galerii zdjęć z budowy nowego gmachu:
http://opole.gazeta.pl/opole/56,35086,10378963,Futurystyczna_filharmonia__ZDJECIA_Z_BUDOWY_.html

Nie chciałabym, aby zarzucano mi w powyższym temacie stronniczość, więc poszperałam troszkę w artykułach i magazynach, dostępnych w internecie dzięki idei open access.  Udało mi się znaleźć pewne materiały, które pozwolą na zweryfikowanie większości  tez postawionych przez muzyków.
W artykule z New York Times z maja 2011 o „wielkim tournee promocyjnym Filharmonii Opolskiej” można przeczytać co następuje:

„Kontrakt z Filharmonią Opolską, polską orkiestrą niższego rzędu z początku br. zawierał kwotę $41,543 za koncert lub $1.9 miliona za wszystkie 46 koncertów wypłaconą Columbia Artists (Management Inc. – organizator trasy koncertowej)[i] . Do kompetencji Columbia Artists zaliczono opłacenie 90 muzyków —w tym solistów i dyrygentów o wyższych honorariach—oraz  innego personelu, w sumie $8,500 za koncert lub $390,000 za całą trasę. Orkiestra pokryła koszty podróży do USA we własnym zakresie. Z pozostałych $1.5 miliona zapłaconych Columbia, agencja pokryła koszty podróży na terenie USA, zakwaterowanie oraz promocję, a także koszty własne. Kontrakt,  którego kopia została doręczona American Federation of Musicians, dopuszczał wykonywanie do 15 koncertów w kolejnych dniach i transfer autobusowy do 350 mil w dniu występu.
‘Publiczność jest oszukiwana’ - mówi Ray Hair, dyrektor American Federation of Musicians – ‘Oni wierzą, że kupują bilet na występ znanego zespołu, ale ten zespół okazuje się być zbieraniną bezrobotnych muzyków ze Wschodniej Europy, którzy zgadzają się pracować poniżej stawki.’”

Cały artykuł pokazuje dość gorzką prawdę o „sukcesach” i „promocji” europejskich orkiestr w trakcie kilkumiesięcznych eskapad zwanych szumnie „tournees”.
Gorąco polecam – artykuł dostępny pod adresem:
 http://www.nytimes.com/2011/05/17/arts/music/some-foreign-orchestras-offer-misleading-credentials.html?_r=4&pagewanted=all

Udało mi się znaleźć jeszcze jeden artykuł traktujący o losie brytyjskiego tournee jednej z lepszych rosyjskich orkiestr. Zdjęcie muzyków grających na ulicy pod McDonald’s byłoby całkiem zabawne, gdyby nie okoliczności…





Przypadki ze świata potwierdzają, że problemy mają nie tylko polskie orkiestry:


Detroit Symphony Orchestra. I wcale nie o pieniądze to chodzi, a o wzajemny szacunek i kompetentną pracę. Bywa i tak…




[i] Wszystkie dopiski w nawiasach pochodzą ode mnie.

sobota, 26 listopada 2011

Współczesne badania tematyki zarządzania orkiestrą – konferencje i szkolenia


Pod hasłem „For Adults Only” odbędzie się w listopadzie b. r. w Berlinie The Deutsche Orchestertag – 9 Konferencja Managerów Niemieckich Orkiestr. W krajach niemieckojęzycznych w ciągu ostatnich lat skupiano się głównie na realizacji programów umuzykalniających skierowanych do dzieci i młodzieży. Tegoroczna konferencja jest odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku w dziedzinie promocji muzyki poważnej. Niemieccy managerowie zastanowią się jak przyciągnąć publiczność do swoich instytucji i na ile można taką wizytę uatrakcyjnić. Tematem debaty będzie również zagadnienie koncertu, jako rytuału dla marginalnych group. Czy jego tradycyjna forma odpowiada realiom dzisiejszych czasów? Naukowcy porównają trendy amerykańskie i europejskie. Uczestnicy porównają swoje doświadczenia, wysłuchają m. in. wykładów  Dr. Markusa  Fein, dyrektora programowe Berliner Philharmoniker oraz Davida Canislus, określanego mianem „klasycznego DJ’a”, który z muzyką poważną wszedł do popularnych klubów. Z niecierpliwością oczekuję jakiś pokonferencyjnych publikacji i jeśli tylko ukażą się (w zrozumiałym dla mnie języku) z pewnością podzielę się nimi na blogu.

W wersji angielskiej dostępne są materiały z Minneapolis, gdzie w czerwcu b.r. odbyła się 66 Doroczna Konferencja Ligi Amerykańskich Orkiestr. Do głównych zagadnień należał wpływ kryzysu na sytuację orkiestr, tworzenie środowiska pracy przychylnego innowacjom, skuteczny marketing w kooperacji z American Public Media, współpraca z lokalną społecznością, dyskusja o cenach biletów oraz skutkach ich zmian. O nowych możliwościach repertuarowych i formach koncertów rozmawiali dyrektorzy New World Symphony, San Diego SYmphony, Art Of Elan, Atlanta Symphony, League of American Orchestras oraz Metropolitan Museum of Art. Poruszono również tematykę wspólnego mianownika dla finansów i misji artystycznej. Jednym z ciekawszych badań zrobionych na potrzeby konferencji jest „Ponad próg rentowności – dlaczego finansowanie się liczy” pod redakcją Susan Nelson.  Wynika z niego m.in. że aż 75% z przebadanych  160 instytucji kultury, ma bardzo słabe zestawienia bilansowe. W wielu przypadkach managerowie zdają sobie sprawę z popełnianych błędów, lecz nie potrafią im zaradzić. W kontekście problemów w zakresie zarządzania instytucjami kultury z jakimi borykamy się w Polsce, pocieszającym jest fakt, iż w kolebce biznesu, jaką bez wątpienia są Stany Zjednoczone, dużo lepiej nie jest.
League of American Orchestras organizuje również cykliczne seminaria dla liderów, szkolenia i kursy dla managerów i studentów, roczne szkolenia dla ubiegających się o stanowiska dyrektorów naczelnych itp. Jest to z pewnością  jedno z najciekawszych źródeł wiedzy o najnowszych trendach i badaniach w zarządzaniu orkiestrą jakie udało mu się znaleźć.

Źródła:

sobota, 19 listopada 2011

Do poczytania on-line

Niezastąpiona sieć WWW służy nam pomocą w zgłębianiu specyfiki zespołów orkiestrowych. Parę być może niespodziewanych, acz cennych źródeł:
  1. http://www.orkiestraforum.pl/ Forum muzyków orkiestrowych. Dyskusje na tematy bieżące, opinie, ogłoszenia, a także bazy danych - w sumie kilkaset wątków poruszających wszelkie kwestie dotyczące pracy w orkiestrze.
  2. http://www.americanorchestras.org/ Polecana już przeze mnie League of American Orchestras. Wszystko, co wiąże się z zarządzaniem orkiestra w XXI wieku: najnowsze trendy, PR i HR, finansowanie i granty, badania, informacje o szkoleniach i konferencjach, kalendarium najważniejszych wydarzeń artystycznych, artykuły naukowe, kursy (również w formie e-learning'u), przedsięwzięcia edukacyjne dla młodzieży i wiele innych.
  3. http://www.musicalchairs.info/ Strona z informacjami o przesłuchaniach, kursach i konkursach dla muzyków wszystkich specjalności oraz posadach w administracji instytucji muzycznych. 
  4. http://www.gigmag.co.uk/index.php Serwis informacyjny magazynu International Arts Manager. Najświeższe wiadomości, wydarzenia, oferty pracy, a także sam magazyn w wersji online.

niedziela, 30 października 2011

Do poczytania

Na dobry początek parę lektur. Większość z nich niestety nie odnosi się bezpośrednio do prezentowanej przeze mnie tematyki. Jak widać sporo jest do nadrobienia jeśli chodzi o polskojęzyczne publikacje z zakresu zarządzania zespołem orkiestrowym...


Publikacje książkowe:




  1. BRYK, Aleksander. Karol Namysłowski i jego orkiestra. Lublin, Wydawnictwo Lubelskie, 1992. ISBN: 83-222-0705-0.  [źródło: http://www.karo.umk.pl]
  2. DOROŻAŁA-BRODNIEWICZ, Teresa. Uchem krytyka : Filharmonia Poznańska w latach 1993-2003. Poznań, Wydawnictwo Ars Nova, 2008. [źródło: http://alpha.bn.org.pl/]
  3. DUCZMAL, Agnieszka. Amadeus : Orkiestra Kameralna Polskiego Radia. Poznań, Art & Business Club, 1998. ISBN: 83-907177-5-1. [źródło: http://mak.bn.org.pl]
  4. HAGOORT, Giep. Przedsiębiorczość w kulturze. Kraków, Wydawnictwo UJ, 1996. ISBN: 83-85475-73-7. [źródło: http://www.karo.umk.pl]
  5. Instytucje kultury i środki masowego komunikowania w Polsce, a rozwiązania przyjęte przez Unię Europejską i jej państwa członkowskie :aspekty prawne i ekonomiczne. Red. Joanna Wódke. Warszawa, Komitet Integracji Europejskiej, 1996. ISBN: 83-907225-1-2. [źródło: http://mak.bn.org.pl]
  6. DOBRZAŃSKI, Kazimierz. Wybrane zagadnienia organizacji i zarządzania instytucjami kultury. Poznań, Ośrodek Badania Rynku Sztuki Współczesnej : "Ars Nova", 2004. ISBN: 83-89430-04-5.
  7. Instytucje kultury w czasach kryzysu. Red. Jacek Sójka. Poznań, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2009. ISBN: 978-83-61320-73-9. [źródło: http://mak.bn.org.pl]
  8. STRZEMECKA, Helena. Vademecum dyrektora instytucji. Katowice, Firma Polekspert Helena Strzemecka, 2008. ISBN: 83-900675-6-0. . [źródło: http://mak.bn.org.pl]
  9. KARNA Wioletta. Zmiany w zarządzaniu publicznymi instytucjami kultury. Kraków, Wydawnictwo UJ, 2008. ISBN: 978-83-233-2620-5. . [źródło: http://mak.bn.org.pl]
  10. Warszawska Orkiestra Młodzieżowa "Sonata" Red. Jacek Łepecki.  Warszawa, Stowarzyszenie ”Sonata“, 1999. ISBN: 83-909522-0-4. [źródło: http://mak.bn.org.pl]
  11. KNECHT, Zdzisław. Marketing w zarządzaniu instytucją kultury. Warszawa, "Wiedza Powszechna", 1991. ISBN: 83-214-0798-6. [źródło: http://mak.bn.org.pl]
  12. PIETRZAK, Urszula. Budżet zadaniowy i wydatki strukturalne w instytucjach kultury. Gdańsk : Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, 2011. ISBN: 978-83-7426-710-6. [źródło: http://mak.bn.org.pl]
  13. Poradnik Instytucji Kultury : nowości, finanse, podatki, zarządzanie, prawo pracy. Red. Tadeusz Szkudlarek. Sieradz, "Prawo dla Praktyków", 2011-. ISBN: 2082-7512. [źródło: http://mak.bn.org.pl]
  14. PROKOPIUK-SYTA, Elżbieta. Pół wieku - jak jeden dzień / Filharmonia Białostocka ; Red.: Elżbieta Antosiuk. Białystok, Filharmonia Białostocka, 2004. [źródło: http://alpha.bn.org.pl/]
  15. Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia. red. Irena Siodmok. Katowice, WOSPR 1995. [http://www.karo.umk.pl
Artykuły:



1.      MIKLASZEWSKI, Kacper. Głośno własnym głosem. W: Ruch Muzyczny 2011, nr 4, 20 lutego 2011. [online]. [dostęp: 30 października 2011]. Dostępny w internecie: http://www.ruchmuzyczny.pl/PelnyArtykul.php?Id=1646 [źródło: http://google.com]
2.      Raport o finansowaniu i zarządzaniu instytucjami kultury. W: Raporty o stanie kultury. [online]. [dostęp: 30 października 2011]. Dostępny w internecie: http://www.kongreskultury.pl/title,Raport_o_finansowaniu_i_zarzadzaniu_instytucjami_kultury,pid,217.html [źródło: http://google.com]
3.      Sztuka Zarządzania. [online]. [dostęp: 30 października 2011]. Dostępny w internecie: http://pm-zen.pl/2011/04/sztuka-zarzadzania/ [źródło: http://google.com]
4.      SZYMBORSKA, Grażyna. Nowoczesny model instytucji muzycznej. [online]. [dostęp: 30 października 2011]. Dostępny w internecie: http://www.konwencjamuzyki.pl/uploads/files/138_Nowoczesny-model-instytucji-muzycznej-pdf.pdf [źródło: http://google.com]
5.      Ustawa o dostępie do informacji publicznej. W: Biuletyn Informacji Publicznej. [online]. [dostęp: 30 października 2011]. Dostępny w internecie: http://www.bip.gov.pl/articles/view/41 [źródło: http://google.com]
6.      ZAWADA, Agnieszka. Ekonomika rynku kultury i sztuki . [online]. [dostęp: 30 października 2011]. Dostępny w internecie: http://www.library.strefa.pl/ [źródło: http://google.com]
7.      ZAWADA, Agnieszka. Menedżer kultury i planowanie . [online]. [dostęp: 30 października 2011]. Dostępny w internecie: http://www.library.strefa.pl/ [źródło: http://google.com]
8.      ZAWADA, Agnieszka. Menedżer na rynku kultury i sztuki. [online]. [dostęp: 30 października 2011]. Dostępny w internecie: http://www.library.strefa.pl/ [źródło: http://google.com]
9.      ZAWADA, Agnieszka. Specyfika rynku dóbr kultury. [online]. [dostęp: 30 października 2011]. Dostępny w internecie: http://www.library.strefa.pl/ [źródło: http://google.com]
10.  ZAWADA, Agnieszka. Zarządzanie na rynku dóbr kultury i sztuki. [online]. [dostęp: 30 października 2011]. Dostępny w internecie: http://www.library.strefa.pl/ [źródło: http://google.com]

    czwartek, 27 października 2011

    Prolog

    Wielkie uczucie jakim darzę szeroko pojętą muzykę klasyczną zmotywowało mnie, żeby tematem swojej pracy licencjackiej uczynić problematykę zarządzania zespołem orkiestrowym. Parafrazując wspaniałego Pablo Casalsa mogłabym rzec, iż dziedzina ta w pracach naukowych jest "pustynią, na której gdzieniegdzie można znaleźć pestki daktyli" w postaci pojedyńczych, często przypadkowych artykułów. To przykre, szczególnie, gdy wyobrazimy sobie rzesze muzyków, managerów kultury, pedagogów, melomanów, krytyków oraz wszystkich pozostałych poświęcających lata ciągłęmu przeciwstawianiu się kryzysom, cięciom budżetowym, zawirowaniom politycznym, siłom natury, zrządzeniom losu, prorokom chcącym odesłać żywą muzykę do lamusa itp. Szczególnie w kontekście gratyfikacji finansowej. Zaryzukuję stwierdzenie, że mówimy o najgorzej opłacanej branży w stosunku do wymaganego nakładu pracy. Branży z ogromnym potencjałem, ale opierającej się niejednokrotnie na intuicyjnym managemencie nie popartym gruntowną wiedzą. Dlatego też uznałam, że warto byłoby przyjrzeć się zarządzaniu orkiestrami od strony teoretycznej. Nie liczę na to, że coś się wkrótce w tym temacie zmieni, ale mam nadzieję, że moja praca dorzuci parę "pestek", które okażą się przydatne nie tylko mnie.